Historia Instytutu Genetyki i Biotechnologii UW
Historia Instytutu rozpoczęła się w 1957 roku, kiedy to na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Warszawskiego powstał kierowany przez Profesora Wacława Gajewskiego Zakład Genetyki. Była to pierwsza zajmująca się genetyką instytucja w Polsce, która podjęła działania po niemal dziesięcioletnim zakazie uprawiania genetyki wprowadzonym przez władze komunistyczne. Warto przypomnieć, że w powojennej Polsce wprowadzano, również w nauce, zasady obowiązujące w Związku Radzieckim, w którym po wojnie zapanowała tzw. Nowa Biologia, oparta o dzieła hochsztaplera, agronoma Trofima Łysenki, który zyskał poparcie Stalina a później Chruszczowa. Profesor Wacław Gajewski (1911 – 1997) był jedynym polskim genetykiem, który oparł się wszelkim naciskom i nie stał się wyznawcą Nowej Biologii, przez co na pewien czas został odsunięty od nauczania studentów i pracował w Ogrodzie Botanicznym.
Zakład mieścił się w budynku Obserwatorium Astronomicznego w Alejach Ujazdowskich. Początkowo z Profesorem Gajewskim pracowały dwie asystentki, Alina Doroszewska i Aleksandra Putrament oraz Pani Marta (Marta Iwanicka) wszechwładna woźna i laborantka pilnująca porządku w Zakładzie. Wkrótce do tego zespołu dołączyło kilku pracowników Zakładu Genetyki PAN, założonego również przez Profesora Gajewskiego. Symbioza Uniwersytecko – PAN-owska utrzymała się, gdy Profesor Gajewski został Dyrektorem Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN a Zakład Genetyki PAN, częścią tego Instytutu. Symbioza ta trwa do dziś, gdyż Zakład Genetyki UW przeniósł się do gmachu IBB PAN zbudowanego na ul. Pawińskiego i do dziś ma tam swoją siedzibę.
W pierwszych latach swojego istnienia Zakład Genetyki zajmował się taksonomią eksperymentalną roślin i cytogenetyką. W końcu lat 50. obiektem badań stały się proste, modelowe organizmy eukariotyczne Aspergillus nidulans i Ascobolus immersus. Pierwszy służył do badań nad ekspresją genów i mechanizmami rekombinacji genetycznej, drugi do badań nad mechanizmem rekombinacji. W końcu lat 70. Zakład, jako pierwszy w Polsce, zaczął się posługiwać technikami inżynierii genetycznej. Dziś te techniki stały się chlebem powszednim we wszystkich laboratoriach genetyki i biologii molekularnej.
W roku 2006, dzięki staraniom prof. Piotra Węgleńskiego, Zakład Genetyki przekształcił się w Instytut Genetyki i Biotechnologii. prof. Piotr Węgleński został pierwszym dyrektorem Instytutu. W Instytucie działa szereg różnych grup badawczych (nie ma wydzielonych tradycyjnych zakładów), kierowanych przez Ewę Bartnik, Michała Dadleza, Andrzeja Dziembowskiego, Pawła Golika, Joannę Kufel, Annę Stankovic, Agnieszkę Dzikowską, Piotra Stępnia i Barbarę Tudek. W Instytucie prowadzone są prace w dziedzinie genetyki molekularnej na obiektach takich jak bakterie, drożdże, Aspergillus, rośliny (Arabidopsis) i komórki ludzkie. Badania dotyczą regulacji ekspresji genów, wykrywania i badania struktury kompleksów białkowych, regulacji metabolizmu RNA, zjawiska apoptozy i proteomiki. Rozwinięto badania nad genetyką człowieka, w szczególności dotyczące niektórych chorób dziedzicznych i chorób nowotworowych. Część prac dotyczy zagadnień filogenetyki rozmaitych grup organizmów oraz genetyki populacyjnej, związanej z restytucją ginących i ważnych gospodarczo gatunków, przede wszystkim ryb takich jak jesiotr, certa szczupak i inne. Prowadzone są też badania w dziedzinie archeologii molekularnej na materiale ludzkim pochodzącym z Polski, Peru (Inkowie) Bułgarii (Rzymianie), Iraku (ludzie z okresu paleolitu), Czarnogóry (Rzymianie i Grecy) i z innych miejsc. Poszczególne zespoły Instytutu mają dobrze ułożoną współpracę z ośrodkami zagranicznymi w Niemczech, Francji, Wlk. Brytanii, USA, Peru, Rosji, Włoszech.
Instytutem kieruje obecnie profesor Paweł Golik. Liczni wychowankowie Zakładu Genetyki a obecnego Instytutu Genetyki i Biotechnologii pracują albo w naszym Instytucie albo w innych placówkach naukowych w Warszawie i Polsce, albo też w innych krajach, często kierując dużymi zespołami badawczymi.